L'asturianu normativu y les variantes (al mio paecer)

La norma asturiana ta espublizada na Gramática de la Llingua Asturiana y nos entamos normativos y normes ortográfiques, arriendes del pallabreru qu'apaez nel Diccionariu de la Academia de la Llingua Asturiana. Como yá dixi, ye una norma abondo aceutada por tolos usuarios, anque al mio paecer acoxa en dalgunos aspeutos:
- almítense dellos rasgos de variantes y dialeutos nada xeneralizaos na fala y otros más xenerales o más xenuinos, non. Por exemplu, nun s'almite la forma con N del indefiníu (dixenon, fixenon, cantanon), que ye l'avezada nuna fastera abondo grande del occidente, o nun s'almite tampoco la distinción ente oxetu direutu ya indireutu nel pronome personal (viti ayer, vite'l coche nuevu), que ye mui habitual nel oriente y que amás ye un restu únicu d'una antigua "declinación" n'asturianu.
- Hai formes "más evolucionaes" n'asturianu que sedríen "más auténtiques" y prefiérense otres menos auténtiques o más paecíes col castellanu (vosotros/es envede vós, anque tán almitíos los dos // vuestru envede vuesu, anque tán almitíos los dos // cansada envede *cansá o *cansaa)
- Nun s'enancharon los campos semánticos de delles pallabres como fixeron notres llingües. Por exemplu, n'asturianu les freses si son "silvestres" llámense miruéndanos, pero "les que se compren o se cultiven son "freses"... Esto nun pasa en gallegu (usen "amodoro" nos dos casos), o en catalán (usen "maduixa" nos dos casos).
- La Y nun ye una vocal n'asturianu, y por eso nun hai pallabres qu'acaben n'y (llei, rei), pero la conxunción copulativa sí que s'escribe "y" (cuando habría otres posibilidaes como "i", "hi") y el pronome personal oxetu indireutu tamién s'escribe con "-y" (compró-y un coche, qué-y dices), cuando tamién se podríen usar otres formes pa les qu'amás nun hubiera qu'usar el guionín, que crea problemes en dellos casos como nos siguientes:
1. Queda mal con nomes estranxeros (lo que John-y dixo foi eso)
2- Queda mal con númberos (los 3-y dixeron lo mesmo)
3- Queda mal dempués d'otros signos, como comines ( Lo que'l "Señor"-y quiera dar)
4- Queda mal dempués de la conxunción "y" (quiero que lu llames y-y digas eso)
5- Queda mal dempués de guión

Otra falta de la Gramática ye que nun ufierta normes pa la fala nin en casos de neoloxismos que los falantes nun tendríen por qué conocer. Dizse que s'ha escribir "anorexa", pero non si se pronuncia /anoresia/, /anoreksia/ o /anorexa/, y lo mesmo pasa con galaxa, reflexón, xenofobia. Tampoco se diz si factor se pronuncia /faktor/, /faztor/ o /fator/, igual que munchos falantes, los más d'ellos, pronunciamos /trator/ cuando escribimos tractor. La tendencia, pa nun quedar mal, ye pronuncialo igual qu'en castellanu, lo que nun me paez nada axeitao.

Otru problema ye'l que se plantega a la hora d'afitar los topónimos. En bien de Conceyos esti trabayu ye fonte de discutinios, engarradielles nos periódicos y demás... A mí paezme que, yá que na Gramática se diz claro qu'esto ye una norma pa la escritura y que la fala "ye otra cosa", tendríemos de procurar que la toponimia siguiera, na so forma escrita, la Gramática (a nun ser que tea perafitao na fala). Por exemplu "Grau" y "Sieru" tendría d'acabar n'u anque haya xente que pronuncie Grao y Siero, que ye lo aprobao (igual que s'escribe Sarayevu, o Méxicu), y asina Colláu y non Collao... y sobremanera cuando los topónimos son pallabres qu'esisten como "Río Abaxo", que tendría de ser "Ríu Abaxo" (ríu ye un nome masculín qu'acaba n'u y abaxo ye un alverbiu qu'acaba n'o). Y más teniendo en cuenta que na fala, les más de les vegaes, nun se nota la diferencia porque hai munches zones nes qu'esa distinción nun ta mui nidia. Pero que quede bien claro, que cuando ta afitada otra cosa na fala, hai que respetala (El Puirtu, La Veiga, El Coutu).